Wybrane aspekty funkcjonowania samorządu terytorialnego w praktyce na przykładzie gminy Płużnica

to temat wizyty studyjnej, w jakiej dane mi było uczestniczyć w dniach 21-23 marca tego roku.

Wyjazd zorganizowany był w ramach Szkoły Liderów PAFW .

Tym razem gościł nas Marcin Skonieczka (2 Edycja Szkoły Liderów PAFW) wójt gminy Płużnica w powiecie wąbrzeskim (woj. kujwsko-pomorskie)

Po wizycie w Urzędzie Gminy Płużnica i zapoznaniu się z ogólna charakterystyką urzędu oraz zasadami funkcjonowania tego samorządu, jak też ścieżką jaką pokonał nasz gospodarza do wójtowego stołka udaliśmy się do Nowej Wsi Królewskiej, gdzie w tamtejszym gimnazjum odbyło się spotkanie z Młodzieżową Radą Gminy Płużnica.

W tej liczącej 5tys. mieszkańców gminie funkcjonuje tylko jedna szkoła podstawowa i jedno gimnazjum. Nic więc dziwnego, że samorząd nie dokłada grosza do oświaty.

Jednak warunki, jakimi dysponuje szkoła są doskonałe. Unikalnym rozwiązaniem w tak małym samorządzie jest obecność Młodzieżowej Rady Gminy.

Rekrutuje się ona z przedstawicieli wszystkich klas gimnazjum i aktywnie uczestniczy w procesie decyzyjnym urzędu, uczestnicząc w pracach nad aktami prawa dotykającymi spraw szkolnych oraz dzieci i młodzieży jak też opiniując projekty takich uchwał. Ponadto młodzi rajcy sukcesywnie podnoszą swoje kwalifikacje i uczestniczą w życiu społecznym gminy. Są laureatami konkursu w ramach akcji Masz Głos Masz Wybór 2012r.

Podczas zwiedzania gminy, mieliśmy okazję zobaczyć wypasione boiska, place zabaw i infrastrukturę turystyczno - wypoczynkową. Praktycznie każde sołectwo dysponuje wysokiej klasy placem zabaw i boiskiem. Obiekty te powstały oczywiście ze środków zewnętrznych, gdzie przestrzega się zasady, że aby gmina wystąpiła o dofinansowanie budowy takiego obiektu, wieś musi pokryć wkład własny z funduszu sołeckiego.                                                                              

W gminie funkcjonuje ponadto podział zadań na finansowane z funduszy sołeckich - np. wszelkie sprawy związane z utrzymaniem bieżącym i wyposażeniem świetlic  oraz obiektów sportowych i rekreacyjnych, wycieczek i wypoczynku jak też funkcjonowaniem zespołów ludowych. Gmina troszczy się natomiast o utrzymanie dróg, sieci kanalizacyjnej i wodociągowej oświetlenia oraz inne inwestycje budowlane i większe remonty mienia komunalnego.

Zajrzeliśmy też do jednego  z nowo-utworzonych sołectw na osiedlu popegeerowskim. Wcześniej mieszkańcy nie byli zainteresowani pracami społecznymi. Dopiero gdy miejscowość stała się samodzielną jednostką pomocniczą, poczuli się tam gospodarzami.

Kiedy zajechaliśmy tam w piątkowe popołudnie, przy porządkowaniu placu zabaw pracowało kilkanaście osób.

Miejscowość Orłowo i funkcjonujące tam Centrum Edukacji Ekologicznej. Obiekt powstał w 2012 r. w budynku zlikwidowanej szkoły. Wcześniej, przez kilka lat funkcjonowała tam Zielona Szkoła. 

Obecnie do dyspozycji jest w pełni wyposażona sala wykładowa z dostępem do internetu oraz sprzęt i pomoce naukowe do prowadzenia badań i obserwacji przyrodniczo-ekologicznych.

Baza noclegowa to 50 miejsc w pokojach 6 osobowych

z łóżkami piętrowymi plus jeden pokój dwuosobowy. Do dyspozycji są kuchnia i łazienki z prysznicami. Jest też miejsce na ognisko i zespół siłowni zewnętrznych.

Obiekt w sposób szczególny przystosowany jest do organizacji szkoleń warsztatowych, kolonii czy obozów integracyjnych.

W czasie wizyty w Orłowie mieliśmy okazję spotkać się z radnymi, w tym z przewodniczącym Rady Gminy Płużnica, poznając zasady współpracy tego organu z wójtem i społecznością gminy.

Wieczorem mieliśmy okazję gościć na wiejskim zebraniu   sprawozdawczym w miejscowości Wiewiórki. W gminie przyjęto zasadę, że na tym samym zebraniu sprawozdanie ze swojej działalności przed mieszkańcami każdego sołectwa składa sołtys i wójt gminy osobiście. Problemy podobne jak wszędzie: drogi i piraci po nich jeżdżący, uwagi do funkcjonowania przewoźnika dzieci do szkół i tym podobne. Nie wiem czy to skutek naszej obecności, czy tak jest zawsze, ale kultura dyskusji o niebo wyższa niż ta, jaką znam z własnego podwórka pomimo, iż niektórym załącza się komplikator. 

Kolejny dzień wizyty rozpoczęliśmy od spotkania z członkami Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów  w Gminie Płużnica. Prezeska Stowarzyszenia zapoznała nas z zadaniami, jakie realizuje organizacja, osiągnięciami na forum gminy, jak i ogólnopolskim. Ciekawostką jest nauka języków obcych wśród seniorów i wymiana międzynarodowa, jaką skutecznie realizują. 

Kolejne spotkanie odbyło się w siedzibie Towarzystwa Rozwoju Gminy Płużnica. Akurat trwały warsztaty artystyczne polegające na przepięknym ozdabianiu m/in. butelek (ma to swoją nazwę, ale zapomniałem). Stowarzyszenie ma charakter patronacki dla innych organizacji. Między innymi jest organem doradczym w procesie pozyskiwania środków na działalność innych podmiotów społecznych. 

Motorem napędowym tej instytucji jest Pani Mirosława Tomasik, która jednocześnie pełni funkcję prezesa Płużnickiej Gminnej Rady Działalności Pożytku Publicznego. Tutaj każda organizacja może uzyskać pomoc w napisaniu i rozliczeniu projektu. Przy stowarzyszeniu funkcjonuje też Centrum Szkolenia i Fundusz Poręczeń Kredytowych dla micro i małych przedsiębiorstw oraz prowadzone są dziesiątki innych inicjatyw społecznych.

Po dwóch dniach wypełnionych po brzegi 

bogatym programem wizyty, krótkie podsumowanie i ewaluacja przedsięwzięcia.

Chociaż zmęczeni, to w radosnym nastroju udaliśmy się do domów z głowami wypełnionymi po brzegi inspiracjami i nowymi pomysłami dającymi się (od zaraz) przeszczepić na nasz grunt. Naszemu gospodarzowi - koledze Marcinowi - składamy serdeczne podziękowanie za podjęcie się trudu organizacyjnego, świetną logistykę i podzielenie się bogatym doświadczeniem samorządowym; jego żonie za wyrozumiałość  i wsparcie; koleżankom i kolegom uczestnikom 9 Edycji SL PAFW i tych starszych edycji za wspaniałe towarzystwo, za kończące się nad ranem niezwykle treściwe rozmowy o tym, jak zrobić, aby mogło być lepiej w naszych lokalnych środowiskach. 

Ponadto dziękuję Pani Marii Szmytko - Sekretarz Gminy Międzyrzec Podlaski - za wyprawkę.